Nếu đã đến Huế mà chưa một lần lênh đênh trên sông Hương thưởng thức qua nhã nhạc cung đình Huế quả thật là một thiếu sót.
Cố đô Huế là một vùng đất gắn liền với những câu chuyện lịch sử; những lăng tẩm đền đài uy nga, tráng lệ; những nét văn hóa mang đậm bản sắc Việt. Khi nhắc đến vùng đất cố đô này nhiều người sẽ nghĩ ngay đến loại hình nghệ thuật đặc biệt nhã nhạc cung đình Huế hay còn gọi là ca Huế. Đây là loại nhạc của cung đình thời phong kiến. Được biểu diễn vào các dịp lễ hội của các triều đại Nhà Nguyễn. Là dòng nhạc cung đình truyền thống phương đông còn bảo lưu duy nhất ở cố đô cho đến ngày nay.
Đặc biệt nhã nhạc cung đình Huế còn được UNESCO công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể nhân loại vào năm 2003. Trong bài ca Huế trên sông Hương có viết:
Dập dềnh sóng vỗ mạn thuyền
Ngồi nghe ca Huế mà lòng bâng khuâng!
Tương tư với nguyệt cùng mây
Hỏi non nước ấy đắm say bao tình?
Giữa dòng sông Hương yên tĩnh, thơ mộng ngân nga điệu nam ai, nam bình da diết đưa ta đến những tầng cảm xúc vui, buồn. Nhạc có lời hát tao nhã cùng điệu thức cao sang, quý phái.
Đây còn là biểu tượng của vương quyền và sự trường tồn, hưng thịnh của triều đại. Chính vì thế Nhã nhạc cung đình Huế rất được các triều đại phong kiến Việt Nam coi trọng. Thú vui tưởng chừng như chỉ có giới quý tộc thời xưa mới có thể thưởng thức được nay được tái hiện trọn vẹn mang đến trải nghiệm có một không hai khiến ai đã trót nghe qua lưu luyến khôn nguôi.
Vùng đất cố đô lúc nào cũng mang cho mình một nét dịu dàng lãng mạn. Khi ánh hoàng hôn chợt tắt Huế bắt đầu khoác lên mình một nét đẹp huyền bí; cầu Trường Tiền lấp lánh ánh đèn những chiếc thuyền rồng rời bến ngược dòng sông Hương chở theo một không gian văn hóa Việt. Chiếc thuyền cứ hững hờ trôi Hương giang bắt đầu vọng tiếng nam ai, nam bình. Khán giả trên thuyền vừa ngắm nhìn Huế về đêm vừa thưởng thức những điệu hò da diết của các nghệ sĩ.
Tiếng đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà… hòa quyện vào nhau tạo thành những tiết tấu du dương xóa đi không gian yên tĩnh. Bốn bản nhạc lễ cung đình Huế “Lưu Thủy”, “Kim Tiền”, “Xuân Phong”, “Lang hô”… đưa người xem ngược dòng thời gian, về với những cung đình, những nét đẹp của một quá khứ vàng son đã khép lại.
Ca sĩ và nhạc công say mê biểu diễn, du khách lặng lẽ, chìm đắm thưởng thức và chiêm nghiệm. Dường như mọi khoảng cách bị xóa nhòa, chỉ còn lại những tri âm, tri kỷ cùng đồng điệu với nhau trong những câu ca, tiếng đàn.
Hà Oanh