Sau khi Việt Nam áp thuế chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) tạm thời đối sản phẩm đường Thái Lan. Xuất khẩu đường của Thái vào Việt Nam đang cho thấy sự sụt giảm rõ rệt.
Xuất khẩu đường Thái Lan vào Việt Nam giảm ‘lao dốc’ mạnh
Số liệu từ Hải quan Thái Lan cho thấy xuất khẩu đường của nước này vào Việt Nam trong tháng 3/2021 đạt 30,9 nghìn tấn – thấp nhất kể từ đầu năm 2020. Giảm 51% so với tháng 2/2021 và giảm 65,9% so với cùng kỳ năm 2020.
Xuất khẩu đường Thái Lan vào Việt Nam đang cho thấy sự sụt giảm rõ rệt. Sau khi Việt Nam áp thuế chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) tạm thời. Đối với sản phẩm đường mía của nước này.
Từ đầu năm nay, Hiệp định ATIGA (Hiệp định tự do trong khu vực ASEAN) có hiệu lực từ 1/1/2020. Đã đưa thuế nhập khẩu đường mía xuống 5% từ mức 80% (đường thô). Và 85% (đường trắng) đã được áp trước đó. Điều này đã khiến lượng đường nhập khẩu từ khu vực ASEAN. Đặc biệt là từ Thái Lan tăng vọt, gây thiệt hại nặng nề cho ngành sản xuất đường mía trong nước.
Một loạt các nhà máy đường đã phải đóng cửa. Gây tác động nghiêm trọng đến việc làm của người lao động. Theo tính toán, đã có 3.300 người lao động bị mất việc làm. Và 93.225 hộ nông dân bị ảnh hưởng do khó khăn của ngành sản xuất trong nước.
Do đó, ngày 9/2/2021, Bộ Công Thương quyết định tạm thời thu thuế chống bán phá giá. Chống trợ cấp đối với đường thô có xuất xứ Thái Lan ở mức 33,88%. Trong khi đó, mức thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp tạm thời. Với các sản phẩm đường tinh luyện từ Thái Lan là 48,88%.
Dù đã giảm trong tháng 3/2021, nhưng do khối lượng đường nhập khẩu trước thời điểm áp thuế tăng cao. Nên tính chung 3 tháng đầu năm 2021 khối lượng đường (HS: 1701) của Thái Lan xuất khẩu vào Việt Nam chỉ giảm nhẹ. Không đáng kể 0,8% so với cùng kỳ năm 2020, đạt 199,8 nghìn tấn.
Tình hình xuất khẩu chung của Thái Lan đang giảm sút
Mặc dù vậy, tình hình xuất khẩu chung của Thái Lan đang giảm sút. Cụ thể, sau khi giảm trong năm 2020, xuất khẩu đường (HS: 1701) của Thái Lan trong 3 tháng đầu năm 2021 tiếp tục giảm 58,1%. So với cùng kỳ năm 2020, xuống còn 842,5 nghìn tấn.
Đường của Thái Lan chủ yếu được xuất khẩu sang các nước ASEAN. Trong đó, ngoại trừ thị trường Lào, xuất khẩu đường của Thái Lan sang các thị trường khác như Indonesia, Campuchia, Malaysia… đều giảm mạnh trong 3 tháng đầu năm 2021.
Đường nhập khẩu làm chủ thị trường
Theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA). Đường có nguồn gốc nhập khẩu bao gồm nhập chính ngạch và nhập lậu tiếp tục làm chủ thị trường trong nước.
Báo cáo tình hình sản xuất mía đường tháng 3/2021 của VSSA cho biết. Tình hình gian lận thương mại đường nhập lậu vẫn gia tăng tần suất hoạt động. Đáng nói, việc giao dịch đường nhập lậu được điều chỉnh quy trình để trở nên kín kẽ và thận trọng hơn trước.
Số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam cho thấy, tình trạng nhập khẩu đường vào thị trường Việt Nam (từ 5 quốc gia Campuchia, Lào, Malaysia, Myanmar, Indonesia) gia tăng ở mức độ bùng nổ so với trước khi có Quyết định điều tra tiến hành điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với một số sản phẩm đường mía có xuất xứ từ Thái Lan.
Tình hình tại các nhà máy
Hiện, các nhà máy đang gặp khó khăn vì đã nâng giá mía lên cho nông dân nhưng tiêu thụ đường với mặt bằng giá mới không thể thực hiện trước sự cạnh tranh của các loại đường có nguồn gốc nhập khẩu.
VSSA cho biết, cuối tháng 3, một số nhà máy đã chủ động giảm giá để có tiền thanh toán mía cho nông dân. Tuy nhiên, thị trường hầu như bị các loại đường có nguồn gốc nhập khẩu phong tỏa.
VSSA nhận định các loại đường có nguồn gốc nhập khẩu như nhập khẩu chính ngạch. Hoặc nhập lậu qua biên giới hoàn toàn làm chủ thị trường. Bất chấp khủng hoảng logistic đối với đường chính ngạch và việc kiểm soát biên giới đối với đường nhập lậu.
Đường sản xuất từ mía đang tồn kho không tiêu thụ được. Nguồn cung đường đang đủ cung ứng cho nhu cầu thị trường.
Mặc dù tiêu thụ đường khó khăn. Nhưng giá đường đến giữa tháng 4/2021 vẫn tăng 7.000 đồng/kg so với năm ngoái. Theo VSSA, nguyên nhân là do giá ở thị trường quốc tế tăng; giá đường nhập lậu cũng tăng lên khoảng 15.500 – 16.000 đồng/kg và chi phí sản xuất cũng tăng.
Cũng theo VSSA, vụ ép 2020 – 2021 của ngành đường Việt Nam krong tháng 4. Cộng với đường sản xuất từ mía trong nước đang tồn kho không bán được. Sẽ không có hiện tượng thiếu hụt đường trong tháng 4/2021 cũng như tháng 5/2021 và ưu thế thị trường vẫn thuộc về các loại đường có nguồn gốc nhập khẩu.
Thương hiệu sản phẩm