“Bão tin đồn” và các tin tức bất thường thời gian gần đây đã đổ ập vào thị trường. Điều khiến nhà đầu tư choáng váng hơn cả đó chính là tài khoản bốc hơi tiền tỷ khi “bão tin đồn” quét qua. Tin đồn không ai có thể nói chính xác là đúng hay sai nhưng với những nhà đầu tư mua bán theo tin đồn những ngày qua mất tiền là thật.
Trên một group chứng khoán, tài khoản Nguyễn Hồng Sơn viết: “Chính thức từ bỏ chứng khoán vĩnh viễn, tôi chán lắm rồi, tài khoản đã âm 70%. Hãi lắm rồi”. Câu viết ngắn gọn nhưng nhận về vài ngàn lượt like vì sự đồng cảm, cho thấy tâm trạng của nhà đầu tư bị thua lỗ nặng, chán nản muốn buông bỏ và rời xa chứng khoán. Lướt các diễn đàn, đội nhóm chứng khoán những lời than vãn, bức ảnh chụp tài khoản thua lỗ 10-40% rất nhiều. Tuần qua, nhà đầu tư thua lỗ mất tiền là thật.
Quá thua lỗ nhà đầu tư muốn rời bỏ chứng khoán
Các nhà đầu tư lướt sóng kẹp nặng vì đà giảm của VN-Index rất sốc và độ rộng của đà giảm rất lớn, hàng nghìn cổ phiếu giảm điểm mỗi phiên. Chỉ tính riêng trong 3 phiên vừa qua, VN-Index đã “đánh rơi” 67 điểm tương ứng vốn hoá HOSE bốc hơi 265.700 tỷ đồng (tương ứng 11,5 tỷ USD). Đây là đợt giảm điểm có quy mô rộng khi hầu hết các cổ phiếu đều giảm 5-20% những ngày qua.
Với các nhà đầu tư dùng margin, thua lỗ còn khủng khiếp hơn. Margin chính là con dao hai lưỡi khi cổ phiếu rơi sẽ có tính sát thuơng gấp hai.
“Mình cầm cổ phiếu GEX, kể từ khi có tin đồn, cổ phiếu đã lao dốc 16% do cổ phiếu GEX đã điều chỉnh suốt 3 tháng qua nên mình nghĩ đã an toàn để sử dụng margin do đó khi mua vùng 40.000 đồng/cổ phiếu đã full margin và kết quả gặp ngay bão tin đồn quét qua và tài khoản đang bị âm nặng 30% nếu tính cả margin, thua lỗ gần 1 tỷ đồng. Không biết bao giờ mới được về bờ nữa”, anh Hoàng Minh, một cổ đông của GEX chia sẻ.
Sự lan rộng chóng vánh của “bão tin đồn” đã thổi bay hàng tỷ USD vốn hoá của thị trường, nhà đầu tư lâm vào thua lỗ nặng. Sau khi thông tin thất thiệt được lan truyền, nhiều nhà đầu tư bị hoang mang đã chấp nhận “cắt lỗ” bán cổ phiếu và bị thiệt hại nặng nề vì lo sợ lãnh đạo những công ty này sẽ bị bắt.
Sự lan rộng của tin đồn đã khiến Trung tướng Tô Ân Xô – chánh văn phòng kiêm người phát ngôn Bộ Công an phải lên tiếng. Theo đó, những ngày vừa qua xuất hiện nhiều thông tin cho rằng thời gian tới cơ quan chức năng sẽ khởi tố và xử lý những cá nhân, doanh nghiệp có ảnh hưởng trên thị trường tài chính, chứng khoán tương tự vụ việc xảy ra tại Tập đoàn Tân Hoàng Minh, FLC.
Theo trung tướng Tô Ân Xô, lợi dụng việc Cơ quan điều tra khởi tố, điều tra các vụ án trên, một số cá nhân sử dụng mạng xã hội đăng tải thông tin thất thiệt, chưa được kiểm chứng về việc xử lý sai phạm nhiều cá nhân, doanh nghiệp khác. Những thông tin này tập trung đến các doanh nghiệp trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bất động sản… Nghiêm trọng hơn, một số trang mạng xã hội có lượng lớn người theo dõi còn đăng tải thông tin cho rằng thời gian tới cơ quan chức năng sẽ khởi tố, xử lý những cá nhân, doanh nghiệp này.
“Việc đưa thông tin thất thiệt đã tác động xấu tới dư luận xã hội, tâm lý nhà đầu tư, ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường tài chính, chứng khoán của Việt Nam, gây thiệt hại về uy tín, kinh tế của cá nhân, doanh nghiệp và nhà đầu tư”, trung tướng Xô cho biết. Bộ Công an đang chỉ đạo các lực lượng chức năng thu thập, củng cố tài liệu chứng cứ, kiên quyết xử lý nghiêm theo đúng quy định tất cả những cá nhân có hoạt động đăng tải thông tin thất thiệt, chưa được kiểm chứng, góp phần tạo môi trường kinh doanh ổn định, lành mạnh.
Bản thân các doanh nghiệp vướng tin đồn như Hoa Sen, Gelex,… cũng lên tiếng sau khi tin đồn lan rộng khiến cổ phiếu “nằm sàn” liên tiếp, mất giá mạnh khẳng định doanh nghiệp vẫn hoạt động kinh doanh bình thường nhưng nhà đầu tư bị lung lay niềm tin, lo sợ trước tin đồn không dám mua vào khiến các cổ phiếu liên quan đến tin đồn như KBC, HSG, hệ sinh thái GEX,… mới chỉ được “cầm máu” và vẫn chưa thể hồi phục. Thực tế, những sự việc như Tân Hoàng Minh, FLC cộng với tin đồn bắt bớ loạt doanh nghiệp có tính sát thương cực lớn, lan toả ra thị trường, các dòng tiền nóng hay các đội nhóm lái cổ phiếu tìm cách rút ròng, trong khi nhà đầu tư rơi vào thua lỗ nặng. Về phía các nhà đầu tư cầm tiền, cũng lo lắng trước tin đồn khiến họ không thể mạnh dạn “xuống tiền” bắt đáy. Đó là lý do vì sao VN-Index giảm điểm sốc nhưng dòng tiền vẫn rất hời hợt bắt đáy khác hẳn các lần giảm trước đây của thị trường.
Lỡ kẹp vì cổ phiếu có tin đồn, ứng xử ra sao?
Ông Bùi Văn Huy, Giám đốc môi giới Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC) chia sẻ trên truyền thông về việc tin đồn trong tuần qua gây thiệt hại cho nhà đầu tư. Ông cho rằng tin đồn là việc luôn có trên thị trường, chúng ta đều có những căn cứ nhất định để chỉ ra những tin đồn đó có thể là không chính xác.
Chẳng hạn như hồi đỉnh dịch, chưa có cơ sở để dùng đến công cụ hạ tỷ lệ dự trữ hay quy mô tin đồn ban đầu của gói kích thích là không phù hợp với khả năng ngân sách… Các tin đồn lần này mang tính cụ thể theo từng trường hợp và đúng là rất khó để phân tích. Sau đó nhiều doanh nghiệp cũng đã có những văn bản trấn an nhà đầu tư, nhưng ít nhiều đã có những thiệt hại nhất định cho nhà đầu tư với những cổ phiếu đó. Một điều có thể thấy ở đây, không biết từ khi nào, nhà đầu tư có xu hướng hành động theo những tin đồn rất nhiều.
Với vai trò của một người tư vấn trực tiếp khách hàng, trong những trường hợp như vậy, cũng rất khó khuyên khách hàng cá nhân bình tĩnh mà không bán. Việc khuyến nghị bình tĩnh chỉ có thể thực hiện nếu chắc chắn chúng ta xác nhận được nguồn thông tin, nhưng đa phần chúng ta cũng có phần mơ hồ với tin đồn. Bởi lẽ nếu thông tin được đồn đoán thành sự thật, mức độ sát thương sẽ là rất lớn. Hành động này không hoàn toàn tương tự, nhưng cũng như việc cắt lỗ, đôi khi cắt ngay đáy và cổ phiếu có thể tăng lại sau đó. Với những mất mát trong quá khứ, nhiều nhà đầu tư coi đó là phản xạ.
Theo ông Huy, có 2 vấn đề cần nhấn mạnh ở đây, thứ nhất đó là cần có quy định xử lý thật nghiêm các tin đồn thất thiệt và cần củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào các luồng thông tin chính thống.
“Tại sao ở thị trường Việt Nam, các tin đồn lại luôn có sức ảnh hưởng như vậy? Đây là câu hỏi cũng nên được các cơ quan quản lý quan tâm? Liệu rằng các kênh thông tin chính thống chưa làm được hết vai trò của mình và chưa tạo được niềm tin ở nhà đầu tư? Đó là câu hỏi và là thực trạng cần được các cơ quan quản lý thị trường quan tâm”, ông Huy nói.
Tuy vậy, ông Bùi Văn Huy cho rằng, tâm lý tiêu cực đến một phần từ các tin đồn xấu trong tuần qua, song đó không phải yếu tố chính yếu, căn bản là bối cảnh thị trường không phải quá thuận lợi và dòng tiền suy yếu. Nếu trong một bối cảnh thuận lợi hơn và dòng tiền khỏe hơn, các tin đồn xấu sẽ không ảnh hưởng nhiều đến vậy.
Hiện tại, những rủi ro để dòng tiền rút đi đó là lạm phát và sự thay đổi chính sách của các ngân hàng Trung ương, xung đột tại Ukraine và lạm phát trong nước.